Zrzeczenie się spadku – czy warto? Nie każdy spadek warto jest (zarówno z ekonomicznego jak i prawnego punktu widzenia) przyjąć. Może się zdarzyć tak, że spadek będzie obejmował jedynie długi i, mimo że przyjęlibyśmy go z tak zwanym dobrodziejstwem inwentarza (a więc odpowiadając za zobowiązania wchodzące w jego skład jedynie do czynnej wartości spadku), to zdecydujemy, że nie chcemy go przyjmować. W takiej sytuacji warto dokonać zrzeczenia się spadku, aby uniknąć dodatkowych kosztów i niepotrzebnego stresu. Poniżej opiszemy krok po kroku jak tego dokonać.
Czym jest zrzeczenie się spadku?
Na wstępie warto wskazać, że istnieją dwa sposoby na to, aby uniknąć bycia spadkobiercą.
Jeden z nich następuje już po śmierci spadkobiercy poprzez złożenia oświadczenia przed sądem lub notariuszem – jest to odrzucenie spadku. Jego największym minusem jest to, że może nastąpić dopiero po śmierci spadkodawcy w momencie gdy wiemy, że jesteśmy potencjalnymi spadkobiercami. Ważne jest, aby w tym przypadku nie przegapić terminu – mamy jedynie sześć miesięcy na złożenie tego oświadczenia od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o tytule swojego powołania. Jeśli więc krąg spadkobierców jest szeroki, a sytuacje rodzinne skomplikowane i sami nie wiemy kto dziedziczy, możemy spóźnić się z oświadczeniem – wówczas nastąpi przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Drugi ze sposobów na uniknięcie bycia spadkobiercą jest zdecydowanie bezpieczniejszy i bardziej zapobiegawczy. Następuje jeszcze za życia spadkodawcy, wobec czego nie gonią nas żadne terminy. Jest to właśnie zrzeczenie się spadku.
Zrzeczenie się spadku to wyjątek od zasady, że zawieranie umów o spadek po osobie żyjącej jest zakazane, a takie umowy są nieważne. Zrzeczenie się spadku zostało bowiem uregulowane w przepisach powszechnie obowiązujących i następuje poprzez umowę zawartą między spadkodawcą a spadkobiercą. Co ważne – zrzeczenie się spadku dotyczy jedynie sytuacji, w których następuje dziedziczenie ustawowe – nie można zrzec się dziedziczenia testamentowego. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje nie tylko samego zrzekającego się, ale również zstępnych zrzekającego się, chyba że strony postanowiły inaczej.
Przykład:
Pan X (spadkodawca) oraz Pan Y (syn Pana X, potencjalny spadkobierca) zawarli umowę, w której Pan Y zrzekł się dziedziczenia po Panu X. Jeśli strony nie postanowiły inaczej, to dzieci Pana Y również nie będą dziedziczyły po Panu X, swoim dziadku.
Kiedy warto zrzec się dziedziczenia?
Sytuacje rodzinne mogą być bardzo skomplikowane i trudno jest wskazać jeden katalog okoliczności, w których warto zrzec się dziedziczenia. Na pewno jednak warto o tym pomyśleć, gdy wiemy, że spadkodawca popadł w długi, których nie będzie w stanie spłacić. Aby uniknąć odpowiedzialności za jego zobowiązania, telefonów od wierzycieli czy wezwań do zapłaty, w takiej sytuacji rekomendujemy zawarcie takiej umowy.
Może się również zdarzyć tak, że jedno z dzieci zostało istotnie obdarowane jeszcze za życia rodzica i rodzic będzie chciał, aby to dziecko zrzekło się dziedziczenia po nim – aby pozostałe dzieci otrzymały spadek.
Czy można odwołać zrzeczenie się spadku?
Dla każdego kto pochopnie zdecydował się na zrzeczenie się spadku mamy dobrą wiadomość. Nie jest to nieodwracalne. Możliwe jest bowiem uchylenie umowy o zrzeczenie się dziedziczenia poprzez zawarcie umowy między tym, kto zrzekł się dziedziczenia, a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono.
Jakie są skutki zrzeczenia się dziedziczenia?
Osoba, która zrzekła się dziedziczenia, a także zstępni tej osoby (jeśli umowa o zrzeczenie się dziedziczenia obejmowała swoją treścią również ich) są traktowani, jakby nie dożyli otwarcia spadku i zostają wyłączeni od dziedziczenia.
W jakiej formie należy zawrzeć umowę i ile to kosztuje?
Przepisy prawa są w tym aspekcie bardzo rygorystyczne – niezależnie od tego co wchodziłoby w skład potencjalnego spadku (nieruchomość, przedsiębiorstwo, a może jedynie długi) konieczne jest zawarcie umowy o zrzeczenie się spadku w formie aktu notarialnego. Dotyczy to zarówno umowy o zrzeczenie się spadku jak i umowy, w której strony uchylają umowę o zrzeczenie się spadku. Jak widać, wizyta u notariusza będzie w tym przypadku niezbędna. Z drugiej strony jednak, dzięki temu, że umowę zawiera się przed notariuszem, mamy pewność, że zostanie ona zawarta w odpowiedniej formie i treści, a także że zminimalizowane zostanie ryzyko jej zakwestionowania.
Sam koszt sporządzenia umowy o zrzeczenie się spadku u notariusza nie jest duży. Chociaż samo Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej nie wskazuje, jaka jest maksymalna taksa notarialna za czynność polegającą na sporządzeniu aktu notarialnego umowy o zrzeczenie się dziedziczenia to zgodnie z paragrafem § 16 rozporządzenia, maksymalna taksa notarialna za czynności niewymienione w rozporządzeniu wynosi 200 złotych.
Zrzeczenie się spadku – warto?
Zrzeczenie się spadku jest instytucją pozwalającą spadkodawcy na kontrolę nad tym kto będzie po nim dziedziczył w drodze ustawowej. Jej istnienie jest również korzystne dla spadkobierców – po zawarciu takiej umowy będą mogli spać spokojnie i nie obawiać się, że odziedziczą długi albo że czekają ich procedury związane z odrzuceniem spadku. Zawarcie takiej umowy z całą pewnością warto jest przemyśleć jeśli spadkodawca ma długi, z którymi nie chce zostawić swoich dzieci lub wnucząt.
Nasz skup mieszkań pomoże Ci zawsze, jeśli tego potrzebujesz. Wypełnij formularza, a otrzymasz wycenę online swojego mieszkania.
