Mieszkanie stanowi jeden z najważniejszych składników majątku – zarówno osobistego (jeśli zostało nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego albo w jego trakcie – jeśli małżonkowie pozostawali w ustroju rozdzielności majątkowej) jak i majątku wspólnego (jeśli małżonkowie pozostawali w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej). Póki małżonkowie pozostają w związku małżeńskim to sprawa jest prosta – wspólnie korzystają z niego oraz pobierają pożytki. Problem pojawia się w sytuacji, gdy małżonkowie decyduję na rozwód. Co w takiej sytuacji zrobić z mieszkaniem? Co się stanie z mieszkaniem po rozwodzie? Czy lepiej sprzedać mieszkanie po rozwodzie czy jeszcze przez uzyskaniem prawomocnego wyroku? Odpowiedź na te pytania znajdziecie poniżej.
Dowiedz się więcej o skupie domów.
Mieszkanie a ustrój rozdzielności majątkowej
W przypadku zakończenia małżeństwa, gdy małżonkowie pozostawali w rozdzielności majątkowej sprawa jest prosta. Niezależnie od tego czy sprzedadzą je jeszcze jako małżeństwo czy już po rozwodzie, stan prawny będzie taki sam. Każdy z małżonków posiadał bowiem (już w czasie trwania małżeństwa) udział w wysokości ½ w prawie własności nieruchomości. Jednocześnie, nie był to ich wspólny udział (jak w przypadku ustawowej wspólności majątkowej) a udział każdego z nich. Ewentualny rozwód nic nie zmienia w tej sytuacji, a stan mieszkania pozostaje bez zmian. Wobec tego, w sytuacji, gdy mieszkanie należało małżonków, którzy pozostawali w ustroju rozdzielności majątkowej, każdy z nich sprzedaje de facto swój udział w niej i otrzymuje za to należną mu cenę. Zazwyczaj podział ceny będzie równy (po połowie) ale małżonkowie mogą ustalić inny podział – na przykład w sytuacji, gdy jeden z małżonków dokonywał nakładów na nieruchomość.
W opisanym powyżej stanie prawnym, stan prawny mieszkania przed i po rozwodem nie zmienia się. Z całą pewnością jest to najmniej skomplikowany sposób na uregulowanie sytuacji prawnej mieszkania w razie ewentualnego rozwodu.
Odwiedź nasz skup nieruchomości w Warszawie.
Mieszkanie a wspólność majątkowa
W przeważającej liczbie sytuacji zdarza się jednak tak, że mieszkanie wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków. Nie posiadają w niej udziałów (jak w opisanej powyżej sytuacji), a każde z nich jest właścicielem de facto w całości. W sytuacji, gdy małżonkowie decydują się na rozwód i chcą sprzedać mieszkanie, możliwe są trzy rozwiązania.
Pierwsze z nich to sprzedaż mieszkania jeszcze przed prawomocnym wyrokiem rozwodowym. W takiej sytuacji małżonkowie sprzedają należące do nich mieszkanie jeszcze jako małżeństwo. W takiej sytuacji małżonkowie wyzbywają się majątku jeszcze przed rozwodem co zdecydowanie przyspiesza dalsze postepowanie rozwodowe. Co ważne, małżonkowie muszą w takiej sytuacji dojść do porozumienia oraz razem stanąć do aktu. Wobec tego, z praktycznego punktu widzenia sprzedaż mieszkania przed rozwodem będzie możliwa jedynie w sytuacji, gdy małżonkowie są w dobrych (albo chociaż przyzwoitych) stosunkach.
Zdecydowanie częściej dzieje się tak, że emocje biorą górę a małżonkowie nie są w stanie dojść do porozumienia. W takiej sytuacji najpierw sąd orzeka rozwód, a dopiero w dalszej kolejności małżonkowie decydują się sprzedaż mieszkania.
W odniesieniu do rozwiązania jakim jest sprzedaż nieruchomości po rozwodzie bez podziału majątku konieczne jest wskazanie, że po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego, małżeńska wspólność majątkowa ustaje i przekształca się we wspólność udziałową. Co za tym idzie, każdy z małżonków posiada udział w wysokości ½ . W takiej sytuacji, jeśli małżonkowie nie chcą dokonać podziału majątku w sądzie, a sprzedać nieruchomość jeszcze przed podziałem, każde z nich będzie sprzedawało posiadany przez siebie udział w nieruchomości. W takiej sytuacji konieczne jest złożenie wniosku do sądu wieczystoksięgowego, aby ujawnić zmianę danych właścicieli, w ten sposób, że każdy z małżonków jest właścicielem nieruchomości w ½ a nie na zasadach wspólności ustawowej.
Najczęściej jednak małżonkowie decydują się na sprzedaż mieszkania po rozwodzie i po podziale majątku. Czasami (w zdecydowanie mniejszej liczbie sytuacji) może zdarzyć się tak, te dwa postępowania zostaną połączone. Zgodnie bowiem z artykułem 58 § 3 – “Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu”. Niestety ,z uwagi na fakt, iż podział majątku wymaga dokonania jego wyceny (najczęściej przez biegłego będącego rzeczoznawcą majątkowym) rzadkością jest wspólne procedowanie tych postępowań. W przeważającej mierze przypadków najpierw orzekany jest rozwód, a dopiero w dalszej kolejności następuje podział majątku, w czasie którego przesądzony zostanie los wspólnego mieszkania.
Podział majątku wspólnego polega na wyjściu ze współwłasności, która utworzyła się przez to, że małżonkowie nabywali różne rzeczy i prawa razem. Podział majątku wspólnego może nastąpić dobrowolnie, poprzez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego lub w drodze postępowania sądowego. Istnieje kilka sposobów na dokonanie podziału majątku (w tym mieszkania).
Pierwszy z nich to podział fizyczny, ale on nie sprawdzi się w odniesieniu do mieszkania. Polega on bowiem na fizycznym wydzieleniu dwóch części o równej wartości, z których każda przypadnie małżonkowi. Jeśli małżonkowie mają więcej niż jedną wspólną nieruchomość (bądź inne składniki o dużej wartości) to mogą się nimi podzielić w ten sposób, że jednemu przypadnie dom, a drugiego na przykład mieszkanie lub działka.
Kolejny, dość popularny sposób, który bardzo często znajduje zastosowanie w odniesieniu do nieruchomości to przysądzenie własności na rzecz jednego mieszkania z jednoczesnym obowiązkiem spłaty drugiego. W sytuacji, gdy mieszkanie zostało wyceniona na 400.000 złotych i przypadło mężowi to jego obowiązkiem jest oddanie żonie połowy tej kwoty tj. 200.000 złotych.
W sytuacji jednak, gdy małżonkowie nie chcą zachować wspólnej nieruchomości (bo budzi w nich negatywne wspomnienia) a także gdy nie mają środków pieniężnych na spłatę drugiego z małżonków mogą je po prostu sprzedać i podzielić się ceną. Następuje to jednak w drodze postepowania egzekucyjnego wobec czego cena uzyskana w tej sposób może być niższa niż rynkowa.
Jeśli zaś strony nie będą w stanie zgodnie dokonać podziału majątku, w tym mieszkania po rozwodzie to będą musieli dokonać tego przed sądem. Wniosek o podział majątku wspólnego wnosi się do sadu rejonowego miejsca położenia rzeczy. Opłata od wniosku wynosi 1000 złotych, a w przypadku zgodnego podziału – wynosi 300 złotych. W takiej sytuacji postępowanie może trwać nawet kilka miesięcy a nawet lat.
W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. Może się bowiem zdarzyć tak, że jeden z małżonków czynił na majątek wspólny zdecydowanie większe nakłady niż drugi małżonek. W takiej sytuacji, majątek zostanie podzielony z uwzględnieniem tej informacji.
Jak widać, odpowiedź na pytanie – co stanie się z mieszkaniem po rozwodzie ( a nawet po podjęciu decyzji o rozwodzie) nie jest jednoznaczna. Prawo przewiduje wiele możliwych rozwiązań w tej sprawie. Najczęściej jednak majątek małżonków ( w tym mieszkanie) ulegają podziałowi w postępowaniu sądowym.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z naszym skupem mieszkań, a otrzymasz darmową wycenę online.
